Chạm tay vào cây "bơ thần tài"

Chi tiết

Được đăng: Thứ hai, 22 Tháng 6 2020 10:14

Đi qua khá nhiều khu vườn chuyên canh và xen canh các loại bơ ghép khác nhau trong tỉnh Lâm Đồng, phóng viên cũng đã lần tìm ra cây “bơ thần tài” ở huyện Bảo Lâm có hình dáng khác lạ và chất lượng thơm ngon bậc nhất Việt Nam. Bài phản ánh sau đó đăng tải trên Báo Lâm Đồng đã góp phần giúp bạn đọc nhà nông chọn lựa đúng nguồn giống gốc để chuyển đổi, nâng cao giá trị thu nhập trên diện tích đất của hộ gia đình.

Tác giả bên cây giống gốc bơ 034 tại thị trấn Lộc Thắng, Bảo Lâm.

Từ ba năm trở về trước, cứ vào giữa tháng 4 đến giữa tháng 8, người tiêu dùng Lâm Đồng phải khó khăn lắm mới mua được vài ký bơ sáp có tên gọi bơ 034 về thưởng thức, dù giá khá cao - từ 150 - 200.000 đồng/kg, cá biệt thời điểm kéo dài cả tuần lễ lập đỉnh đến 300.000 đồng/kg. Mức giá này cao gấp khoảng 10 lần giá bơ các giống thông thường trong cùng vụ mùa thu hoạch. Tuy nhiên, bấy giờ, phần lớn người tiêu dùng không quan ngại với mức giá cao nhất, chỉ quan ngại sẽ mua nhầm các loại bơ khác “mạo danh” bơ 034. Bởi bơ 034 là một loại bơ ghép mới và thu hoạch lúc đó mới rải rác một số trang trại và hộ gia đình ở các vùng nông nghiệp Bảo Lâm, Bảo Lộc, Di Linh, Lâm Hà… trong khi số lượng khách hàng thường chen nhau đặt mua trước từ lúc đậu trái chỉ bằng ngón tay cái. Đối tượng khách hàng chủ yếu gồm hệ thống khách sạn, nhà hàng hạng sao và người tiêu dùng quen biết; còn lại chiếm một tỷ lệ không nhiều các quầy trái cây ở các khu chợ trung tâm Đà Lạt mua sỉ về bán lẻ thu lời trong ngày. Ngoài ra những nông gia năng động cũng tích cực “đón đầu” mua bơ 034 về nhà thưởng thức để đánh giá chất lượng, rồi lần theo các đầu mối thương nhân tìm mua cây giống về trồng. Hiện tượng “sốt giá”, “sốt hàng” bơ 034 lúc đó không khó để giải thích bởi loại nông sản mới này có hình dáng cong dài như trái mướp, cơm vàng, hạt lép, cô đặc và dẻo, béo thơm đặc biệt mà các giống bơ khác hiện thời trong nước chưa có đủ các thông số tương tự để làm phép so sánh được...

Với mong muốn lần tìm, chạm tay vào cây giống gốc bơ 034 để ghi nhận các điều kiện sinh trưởng, thời gian phát hiện và phương pháp nhân rộng đại trà, phóng viên cũng đã nhanh chóng nắm bắt thông tin các trang trại sản xuất ươm ghép cây đầu dòng thông qua các cơ quan chuyên môn của ngành nông nghiệp Lâm Đồng. Bước xuất phát đầu tiên, phóng viên đến trang trại 16 ha cà phê ghép cao sản, xen canh sầu riêng và bơ 034 ghép ở xã Lộc Đức, Bảo Lâm. Dù gặp lúc trời mưa, đường trơn trợt trong vườn, nhưng chủ trang trại khá nhiệt tình hướng dẫn phóng viên tham quan và kể chuyện thu hoạch 300 cây bơ ghép 034 từ năm thứ 3, thứ 4, năng suất trung bình trên dưới 100 kg/cây. Nhìn bao quát ở đây như một khoảnh rừng bơ 034 tự nhiên xanh ngát, khi đến gần chạm tay mới thấy cây cao chót vót và đường kính phủ rộng ước chừng phải từ 5 m trở lên. Thì ra phần cành nối liền phần ngọn cây thuộc giống bơ 034 “phối ngẫu” với phần gốc cây thuộc giống “bơ nước” truyền thống đã định canh hàng chục năm. Nhờ đã thực hành ghép thành công các loại cây chè cành, cà phê, sầu riêng từ những năm chín mươi của thế kỷ trước, chủ nhân trang trại đã áp dụng kinh nghiệm để ghép cho cây giống bơ 034 sau này. Đứng bên những hàng cây bơ 034 tươi xanh vươn lên không gian thông thoáng, đang vào mùa nở những chùm hoa trắng sữa và đậu trái non bằng hạt đậu, phóng viên ghi nhận cả một quãng thời gian dài vượt khó và bền bỉ sáng tạo làm giàu của gia đình chủ nhân trang trại. Dẫu vậy, để nhận diện, tự tay hái xuống những trái bơ 034 hình dạng cong dài nơi này, phóng viên phải chờ thêm đến gần nửa năm sau nữa…

Chủ nhân Nguyễn Văn Dậu và cây “bơ thần tài” phát hiện trong vườn cà phê của mình vào năm 1991.

Trước nhu cầu tiếp nhận thông tin của bạn đọc về cây bơ 034 hết sức cần thiết, thậm chí khá bức bách lúc đó, phóng viên tiếp tục lần tìm địa chỉ rồi đặt chân đến một trang trại chuyên canh 1.100 cây bơ 034 trên diện tích 7 ha ở xã Lộc Phú, Bảo Lâm.

Đây là trang trại xuống giống trồng trực tiếp cây bơ 034 đã ghép hoàn thành từ vườn ươm giống gốc tại khu vực thị trấn Lộc Thắng, huyện Bảo Lâm. Theo chủ nhân trang trại này, quy trình bắt đầu gieo hạt cây bơ truyền thống vài tháng sau phát triển thành cây bơ có chiều cao từ 0,5m trở lên thì cắt bỏ phần thân và ngọn cây. Phần gốc còn lại ghép với mầm chồi cây bơ 034 nguyên thủy, thời gian chăm sóc thêm nửa năm mới đưa xuống hố, lấp đất trồng mới. Thời điểm phóng viên có mặt, trang trại bơ 034 ghép đang bước sang năm thứ 8, đồng thời cũng vừa đi qua mùa thu hoạch rộ năm thứ 5. Rất may, trong một buổi sáng đi hết luống cây này đến luống cây khác, phóng viên nhận diện một chùm trái bơ 034 nghịch vụ đến 5 trái, đo dài gần bằng cái khuỷu tay. Hỏi thêm nữa thì chủ nhân trang trại này cũng sẵn lòng chỉ đường đi chi tiết vào khu vườn có cây giống gốc bơ 034 cách xa khoảng mười cây số…

Sau khi được cung cấp số điện thoại chủ nhân cây giống gốc bơ 034 ở thị trấn Lộc Thắng, huyện Bảo Lâm, phóng viên đã nhanh chóng kết nối và nhận lời hẹn gặp. Đó là vào một ngày cuối năm 2017, phóng viên khá bất ngờ khi đến khu vườn cây giống gốc bơ 034 duy nhất tọa lạc ngay Tổ 1, thị trấn Lộc Thắng, Bảo Lâm. Chủ nhân Nguyễn Văn Dậu (sinh năm 1969) cùng vợ Trần Thị Loan (sinh năm 1971) đưa tôi ra chạm tay vào cây “ bơ thần tài” 034 của mình rồi kể: “Vợ chồng chúng tôi mua khu vườn 4.000 m2 diện tích cà phê từ năm 1991. Trên vườn phát hiện 1 cây bơ chiều cao hơn 12 m, gồm 27 cành, tán phủ rộng hơn 4 m. Năm 1993 bơ ra trái với hình dạng dài như trái mướp, bà con quanh vùng đến hái “lộc trời” về nhà để chín tự nhiên, thưởng thức độ béo, dẻo, ngon thơm khác biệt, hạt lép, cơm vàng. Nghe tin, thương nhân trong vùng đến đặt giá mua trái bơ này cao hơn 10 lần giá trái bơ bình thường hiện có…”.

Bơ 034 giống ghép xen canh năng suất cao ở xã Hòa Trung, Di Linh.

Từ đó bà con nông dân quanh vùng Bảo Lâm, Bảo Lộc gọi cây “bơ thần tài” của anh chị Dậu - Loan bởi được “lộc trời” ưu đãi. Đến năm 2009, Phòng Nông nghiệp huyện Bảo Lâm đưa trái “bơ thần tài” ra Bảo Lộc tham gia cuộc thi chất lượng bơ toàn tỉnh Lâm Đồng. Kết quả “bơ thần tài” với mã số 034 đoạt giải Nhì (không có giải Nhất). Tên gọi bơ 034 khai sinh sau cuộc thi này.

Trước nhu cầu nhân rộng giống bơ 034, anh chị Dậu - Loan bắt tay vào khai thác mầm chồi cây giống gốc “bơ thần tài” để cung cấp cho nông dân về ghép với gốc cây bơ truyền thống, đồng thời ghép trực tiếp tại vườn rồi xuất bán hàng năm hàng chục ngàn cây con ghép cho khách hàng trong và ngoài tỉnh Lâm Đồng.

Trong những năm 2015, 2016, 2017 đến nay, từ những cây bơ ghép 034 đầu tiên chăm sóc trưởng thành vào thời kỳ kinh doanh, nhiều trang trại, hộ gia đình theo phong trào khai thác chồi ghép thành hàng chục, hàng trăm ngàn cây giống bơ 034 mới trên địa bàn Lâm Đồng. Cùng lúc đó, trên thị trường xuất hiện ngày càng nhiều kênh rao bán cây giống bơ 034 thật, giả khó phân biệt. Bởi vậy, khi chạm tay vào cây “bơ thần tài”, phóng viên đã “điểm danh” những khu vườn giống 034 đầu dòng được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lâm Đồng chứng nhận, giúp người nông dân chọn mua nguồn giống đúng địa chỉ, đưa về trồng đạt chất lượng, năng suất và giá trị cao trên từng khu vườn chuyển đổi của mình.

VĂN VIỆT
Theo http://baolamdong.vn/